Vorbulla polare e kësaj jave ka sjellë temperatura të ngjashme me Arktikun – në pjesë të SHBA-së dhe ky ajr kaq i ftohtë është mjaft i rrezikshëm për shëndetin.
Në të vërtetë, kur temperaturat bien në këtë nivel të ulët, ngrirja dhe hipotermia janë shqetësime reale për shëndetin.
Megjithatë, vdekja nga të ftohtit mund të ndodhë edhe nëse trupi nuk është fjalë për fjalë i ngrirë. Ngrirja deri në humbjen e jetës është diçka që askush nuk dëshiron të përjetojë. Edhe në qoftë se ju pëlqeni ftohti, kjo listë e gjërave që ndodhin me trupin tuaj kur merrni hipotermi do t’ju bindë përfundimisht që të keni kujdes.
Rënia e temperaturës bazë
Temperatura kryesore e trupit të një personi zakonisht është rreth 37 gradë Celsius. Hipotermia ndodh kur temperatura thelbësoree trupit zbret në rreth 35 C ose më e ulët. Çuditërisht, njerëzit mund të përjetojnë hipotermi në temperaturë relativisht të ftohtë, por jo të ngrirjes, rreth minus 1 deri në 10 C – veçanërisht nëse janë të lagur, si nga shiu, djersa ose zhytja në ujë të ftohtë, sipas Shërbimi Kombëtar i Motit. Trupi humb ngrohtësinë rreth 25 herë më shpejt në ujë se sa në ajër, tha Michael Sawka, shefi i Divizionit të Mjekësisë Termike dhe Malore në Institutin e Kërkimit të Ushtrisë Amerikane të Mjedisit (USARIEM), në një intervistë për Live Sience, njofton MeteoBallkan.
Por hipotermia në këto temperatura relativisht të freskëta është e pazakontë. Këtu do të gjeni të gjitha informacionet që ju nevojiten për atë që ndodh kur ngrini deri në humbjen e jetës, nga fazat e hershme të hipotermisë deri në fundin e hidhur.
Trupi ka mënyra të ndryshme me anë të tëcilave përpiqet të mbrojë veten nga të ftohtit, por nëse ju jeni i ekspozuar ndaj temperaturave të ngrirjes për një kohë të gjatë, atëherë çdo gjë ka mbaruar. Mund të merrni hipotermi edhe kur nuk nuk është ftohtë jashtë, nëse jeni të lagur ose nëse keni pirë alkool.
Prej minutave të para kur gjymtyrët tuaja të ndjehen të ngrira, deri në sekondat e fundit, këto janë të gjitha ndryshimet që trupi juaj kalon kur kaploheni nga i ftohti. Gishtat e ngrirë nuk janë gjëja e vetme për të cilën duhet të shqetësoheni!
Gjaku nëpër kapilarë fillon të shtrëngohet
Në temperaturë të ftohtë, trupi juaj i jep përparësi mbajtjes së organeve tuaja të brendshme të ngrohta. Rrjedhja e gjakut në kapilarët tuaj (që janë afër sipërfaqes së lëkurës suaj) ngushtohet dhe rrjedhja e gjakut në organet vitale rritet. Kjo ka ndikim të pafavorshëm duke gjymtyrët tuaja edhe më të ftohta.
Rrahjet e zemrës dhe frymëmarrja përshpejtohen
Fluksi i kufizuar i gjakut në gjymtyrë është vetëm një përgjigje e sistemit nervor. Të tjerat përfshijnë rrahje më të shpejta të zemrës, shkallë më të shpejtë të frymëmarrjes dhe presion të lartë të gjakut.
Filloni të dridheni
Dridhja është mënyra e trupit për të gjeneruar nxehtësi shtesë duke i kontraktuar me shpejtësi muskujt tuaj. Hipotermia e butë karakterizohet nga dridhje të dhunshme.
Humbni ngjyrën e trupit
Me rrjedhjen e gjakut larg nga sipërfaqja e trupit tuaj, lëkura juaj kthehet në të bardhë. Kjo është faza fillestare e ngrirjes.
Keni vështirësi në lëvizje
Për shkak se njerëzit kanë shumë pak yndyrë në trup, të ftohtit i kalon muskujt shumë shpejt. Kur muskujt tuaj bëhen të ftohtë, është shumë më e vështirë për t’i lëvizur ato. Ju do të keni nevojë për energji shtesë për të bërë edhe lëvizjet më themelore. Përfundimisht, do të bëhesh aq i ftohtë saqë nuk do të mund të lëvizësh fare.
Bëheni konfuzë
Kur temperatura e trupit tuaj bie nën një nivel të caktuar, enzimat në trurin tuaj bëhen më pak efikase. Kjo shkakton mjegull mendore, konfuzion dhe çorientim.
Ekstremitetet tuaja marrin ngjyrë Blu
Ju e dini që ngrirja juaj është bërë e rëndë kur gishtat ose këmbët tuaja kthehen në ngjyrë blu ose të zezë. Ju nuk do të jeni në gjendje t’i ndjeni më, kështu që ju nuk do ta dini se keni ngrirje nëse nuk i shikoni.
Rrahjet e zemrës dhe frymëmarrja ngadalësohen
Kur hipotermia është në shkallën më të rëndë, rrahjet e zemrës dhe niveli i frymëmarrjes ngadalësohen në mënyrë dramatike.
Keni halucinacione
Për shkak se zemra juaj po pompon më pak gjak, truri juaj privohet nga oksigjeni, duke shkaktuar halucinacione.
Fitoni amnezi
Privimi i oksigjenit në tru gjithashtu shkakton amnezi. Nëse ju shpëtoni nga të ftohtit dhe mbijetoni, ndoshta nuk do të mbani mend shumë nga incidenti. Nëse ju shpëton dikush i njohur, në ato momente ju nuk do të jeni në gjendje ta njihni.
Mund ti heqni rrobat
Viktimat e hipotermisë shpesh shfaqin një fenomen të çuditshëm që quhet zhveshja paradoksale. Shkencëtarët nuk janë plotësisht të sigurt se pse ndodh kjo, por supozimi i tyre më i mirë është se enët e gjakut afër sipërfaqes së lëkurës tuaj zgjohen papritmas sepse muskujt që i kanë ngushtuar ato janë të lodhur.
Kjo papritur ju bën të përjetoni një nxehtësi të madhe.
Mund ta groposni veten
Ekziston një tjetër fenomen në fazat e vonshme të hipotermisë të njohur si varrimi terminal. Viktima përpiqet të hyjë në një hapësirë të vogël, të mbyllur, ashtu si kafshët që struken. Një shpjegim për këtë sjellje është se ajo është shkaktuar nga pjesa më primitive e trurit që rrjedh si një instinkt mbijetesë.
I humbni ndjenjat
Sjellja paradoksale e zhveshjes dhe groposjes ndodh drejt para se dikush me hipotermi të humbas vetëdijen. Rrahjet e zemrës dhe frymëmarrja janë aq të ngadalta sa të qëndroni zgjuar është e pamundur.
Organet tuaja shuhen
Ndërsa temperatura juaj thelbësore bie, organet tuaja jetësore do të fillojnë të shuhen. Do të vdisni pas mbylljes së këtyre sistemeve. /MeteoBallkan
