Një eklips i plotë i Hënës pritet të ndodhë mbrëmjen e së enjtes, më 13.03.2025, apo mëngjesin e hershëm të së premtes, më 14.03.2025, varësisht nga zona e kohës.
Eklipsi i plotë i Hënës ndodh kur Dielli, Toka dhe Hëna janë të rënditura në një drejtim. Pra, kur Toka ndodhet në mes Diellit dhe Hënës, si pasojë e bllokon tërësisht dritën e Diellit dhe hija e Tokës bie mbi Hënë.
Në Astronomi njihen dy lloje të hijes së Tokës: hija e plotë (umbra) dhe hija jo e plotë (penumbra). Kur hija e Tokës është e plotë ndodh eklipsi i plotë i Hënës.
Eklipsi i plotë i Hënës këtë muaj njihet si “Blood Moon” apo “Hëna e Kuqe” dhe sipas Agjencisë amerikane të hapësirës – NASA, Hëna do të duket e kuqe apo portokalli, sepse drita e Diellit që nuk është bllokuar nga planeti Tokë filtrohet përmes një pjese të hollë të atmosferës së Tokës në rrugën e saj drejt sipërfaqes hënore.
“I njëjti fenomen që e bën qiellin tonë blu dhe perëndimin e diellit tonë të kuq, bën që Hëna të kthehet në ngjyrë të kuqe-portokalli gjatë një eklipsi hënor. Drita e diellit duket e bardhë, por në fakt përmban një ylber përbërësish dhe ngjyra të ndryshme të dritës kanë veti fizike të ndryshme. Drita blu shpërndahet relativisht lehtë, ndërsa kalon nëpër atmosferën e Tokës. Drita e kuqërremtë, nga ana tjetër udhëton më drejtpërdrejt nëpër ajër.” – ka thënë NASA, më 06.02.2025.
Nëse dominon mot i mirë, pa re, eklipsi i Hënës mund të vrojtohet me dylbi apo teleskop. NASA rekomandon që të vrojtohet larg dritave të qytetit.
Ndërsa, në Kosovë ky eklips do të jetë eklips penumbral i Hënës dhe do të fillojë rreth orës 04:57, më 14.03.2025 – sipas zonës së kohës në Prishtinë. Maksimumi i eklipsit të Hënës do të arrihet rreth orës 05:49 dhe pas tre minutash do të përfundojë.
Përveç në SHBA e Kosovë, eklipsi i Hënës apo pjesë të tij do të jenë të dukshme edhe në shtetet e tjera në Europë, Amerikë Veriore, Amerikë Jugore; në një pjesë të madhe të Azisë dhe Afrikës.
Eklipsi i plotë i Hënës i kaluar kishte ndodhur në vitin 2022, kurse në fund të muajit mars, më 29.03.2025 pritet të ndodhë eklips i pjesshëm i Diellit. /Kallxo
